در میان مناسبتهای تقویم برخی از آنها رنگ و بوی دیگری دارند، مثل روز جهانی چپ دست ها، آن هم در شرایطی که خودت هم چپ دست باشی!
به گزارش سایت ناگهان، روز ۲۲ مرداد ماه برابر با ۱۳ اوت به نام روز جهانی چپدست ها نامگذاری شده است. روزی که تاریخچه نامگذاری آن به نام به سال ۱۹۷۶ برابر با ۱۳۵۵ خورشیدی بر میگردد.
ظاهرا دلیل نامگذاری این روز، انتقاد از این است که تمامی ابزارها و امکانات برای راست دست ها طراحی شده اند( مانند صندلی های یک دسته، صندلی راننده در خودروها، قانون های راهنمایی رانندگی، میزهای پر کردن فرم در بانک ها و اداره ها و...) و چپ دست ها را مجبور به کاربرد از دست راست می کنند. البته نباید در نام گذاری این روز از پیکار با باورهای خرافاتی درباره چپ دست ها نیز غافل شد.
چپدستی به معنای گرایش طبیعی افراد در بهکارگیری از دست چپ برای انجام کارهای گوناگون و بهویژه نوشتن است.
پژوهش های گوناگون نشان میدهد که در جامعه های گوناگون، ۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت، راستدست و دیگران چپدست هستند. درصد بسیار کمی نیز توانایی به کار بردن هر دو دست را دارند.
اما این آمار مورد اتفاق نظر همه محققان نیست و برخی بیان میکنند که بین پنج تا ده درصد جمعیت جهان را چپ دستها تشکیل میدهند و نشریه Scientific American تعداد چپ دستها را تا ۱۵٪ هم اعلام کرده است. البته جالب اینجاست که تعداد چپ دستها در میان آقایان، دو برابر خانمهاست.
ظاهراً مهمترین عامل در تعیین چپ دستی و راست دستی، عوامل ژنتیکی است. چنانکه اگر پدر و مادر هر دو چپ دست باشند، احتمال چپ دست بودن فرزندشان ۵۰٪ و اگر هر دو راست دست باشند، احتمال چپ دست بودن فرزندشان حدود دو درصد است (یک اینفوگرافی جالب در این زمینه تنظیم شده که پیشنهاد میشود ببینید). کورن استنلی، در مقالهای تحت عنوان سندرم چپ دستی، اشاره کرده است که ترکیب چپ دستان و راست دستان از لحاظ تعداد، در سی هزار سال اخیر تغییر جدی نداشته است.
علل چپدستی چیست؟
علت دقیق چپدستی مشخص نیست. نظریههای مختلف، وراثت، یادگیری و فعالیتهای مغزی در دوران جنینی و رشد را عامل تعیین چپدستی یا راستدستی میدانند. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد، اخیراً ژنی را کشف کردند که گمان میرود عامل بروز چپدستی باشد. در افراد حاوی این ژن، بخش راست مغز کار کنترل سرعت و زبان را بر عهده دارد و بخش چپ مغز مسئول احساسات است.
در افراد راستدست که فاقد این ژن هستند وظیفه هر نیمکره مغز بر عکس این است. اما اندکی بعد، پژوهشگران دانشگاه ام آی تی آمریکا، نظریه جدیدی در این رابطه ارائه دادند. یافتههای آنان نشان میدهد که در رحم مادر، مغز کودکان چپدست آزادانهتر از مغز کودکان راستدست رشد میکند.
مهمترین محدودیت های چپ دست ها
۱ – سوراخ های دستهی قیچی یک اندازه نیستند. آنها برای راست دستان طراحی شدهاند.
۲- زونکنها و بسیاری از مکانیزمهای دفترهای فنری مشابه، برای راست دستان طراحی شدهاند.
۳- دکمه شاتر در عموم دوربینهای عکاسی در سمتی قرار میگیرد که راست دستان راحتتر آن را فشار دهند. چپ دستان هنگام عکس گرفتن (اگر امکان تاچ روی صفحه نباشد) با لرزش دست روبرو میشوند.
۴- چپ دستها و ماجرای صندلیهای کلاس و مدرسه و دانشگاه، چیزی است که همه قبلاً به آن توجه کردهاند.
۵- دنده و جالیوانی داخل ماشین هم برای راست دستها طراحی شده است. مگر اینکه در انگلیس زندگی کنید.
۶- قسمت صفحه کلید عددی در سمت راست کی بورد، همیشه یک فضای زائد غیر قابل استفاده برای چپ دستهاست. دکمههای پرکاربرد را هم در جایی قرار دادهاند که چندان به آن دسترسی ندارند!
۷- این بار که متر اندازهگیری کنار دستتان بود، کمی دقت کنید تا متوجه شوید که چپ دستها، حتی برای در دست گرفتن متر هم مشکل دارند!
۸ – پلی استیشن و همه بازیهای مشابه، عمدتاً برای راست دستان طراحی شده است. معدود شرکتهایی هستند که برای چپ دستها هم گزینههای خاص ارائه میکنند.
۸- در بانکها، عموماً خودکارها را به شکلی میگذارند که راست دستها راحت تر بردارند. چپ دستها فقط جایی شانس دارند که مشتری مداری خیلی مهم نیست و خودکار را بی حساب و کتاب جلوی مشتری میاندازند و قرار میدهند! (در کشورهای توسعه یافته که خیلی به مشتری توجه میشود، تلاش میکنند که خودکار از لحاظ دسترسی در محل مناسبی باشد!)
معروف ترین چپ دست های جهان
از افلاطون و ارسطو دو چهره نامدار چپدست میتوان نام برد. همچنین چارلی چاپلین، آیزاک نیوتن، لودویگ فان بتهوون، یوهان سباستیان باخ، لئوناردو دا وینچی، میکلآنژ، پابلو پیکاسو، ویلیام شکسپیر، فریدریش نیچه، بیل گیتس، جرج مایکل، مهاتما گاندی، امینم، ۵۰ سنت، جرج مایکل، آمیتاب باچان، تام کروز، رابرت دنیرو، نیکول کیدمن، استیو مککوئین، تیم آلن، سارا جسیکا پارکر، آنتونی پرکینز، سیلوستر استالونه، آنجلینا جولی، لیدی گاگا، جیمی هندریکس، گونتر گراس، ماری کوری و ژولیوس سزار نیز از چپدستهای نامی هستند.
رافائل نادال، تنیسباز نامدار اسپانیایی نیز که این روزها در المپیک ریو مشغول رقابت است نیز چپدست است.
همچنین از میان رئیسجمهورهای ایالات متحده آمریکا، هفت رئیسجمهور اخیر این کشور (از جرالد فورد در ۱۹۷۴) تاکنون پنج تای آنها چپدست هستند و باراک اوباما پنجمین رئیس جمهور چپدست این کشور است. از میان چهار رئیس جمهور اخیر ایالات متحده، تنها جرج بوش پسر چپدست نیست.
چپدستان معروف ایرانی
از چپ دستان مشهور و معروف ایرانی میتوان به مجید درخشانی نوازنده معروف تار و آهنگساز ایرانی،نوشاد عالمیان، بازیکن مشهور تنیس روی میز ایران، فرهاد قائمی بازیکن تیم والیبال ایران، فائقه آتشین معروف به گوگوش خواننده و هنرپیشه مشهور ایرانی، بازیگرانی چون محسن تنابنده، لاله اسکندری، مهران غفوریان و... اشاره کرد.