سردرد چیست؟
همه ما سردرد را تجربه کردهایم. گاهی اوقات علت آن را میدانیم و گاهی نیز نمیدانیم چرا دچار سردرد میشویم. وقتی عصبانی میشویم، در ترافیک میمانیم، برای مدتی مجبوریم در فضای شلوغ و پرصدا بنشینیم، وقتی چیزی را میشنویم که ناراحتمان میکند یا وقتی زیاد خسته میشویم، دچار سردردهایی میشویم که اغلب با کمی آرامش فکری و استراحت یا خوردن مسکنی سردردمان برطرف میشود. خوشبختانه همه اینها از علتهای گذرا و معمولی سردرد هستند و هیچ دلیل جسمی که مبنی بر مشکلی یا بیماری باشد، برای این حالات وجود ندارد اما گاهی برخی سردردها به دلیل وجود اشکالی در وضعیت سلامت ما ایجاد میشود که باید علت اصلی آن مشخص و درمان به موقع انجام شود.
سردرد یکی از شایعترین دردهایی است که از بزرگ و کوچک آن را تجربه میکنند. افراد ممکن است به دلیل ابتلا به سایر بیماریها، برای مثال سرماخوردگی، زخم گلو، مشکلات سینوسی دچار سردرد بشوند. بعضی افراد هم ممکن است بدون هیچ بیماری زمینهای دچار سردرد شوند که علت این درد باید حتما بررسی شود.
شاید بتوان گفت از هر ۱۰ نفر، یکی به صورت دورهای هفتهای یک بار دچار سردرد میشود. از نظر جسمی سردردها به دلیل التهاب یا تورم عروق خونی سر ایجاد میشوند. عوامل عاطفی، استرس و تنش، اضطراب، نگرانی و خستگی میتواند سردرد را تشدید کند. سردرد گاهی نشاندهنده عفونت و علامت یک بیماری است. خیلی از افراد وقتی دچار سردرد میشوند، فکر میکنند که دچار میگرن هستند و به دنبال درمان اصلی سردرد نمیروند، غافل از اینکه شاید این سردرد خیلی راحت و بدون اینکه نیاز به درمانهای خاصی داشته باشد، برطرف شود.
هر کسی یکبار در طول زندگی اش دچار سر درد شده است، بر اساس برخی برآوردها 90 درصد از کل جمعیت کره زمین می دانند سرد درد چه درد آزار دهنده و ناتوان کننده ای است. رایج ترین نوع سردرد تنشی و خفیف است که در حدود اطراف سر احساس می شود و اغلب به دلیل نگه داشتن گردن در یک موقعیت بد است. از سوی دیگر درد میگرن شدید و دوره ای است .
دارو یک راه برای درمان درد شماست اما راه های طبیعی زیادی برای فروکش کردن سردرد وجود دارد ترفندهای ذکر شده در ادامه این مطلب می تواند به شما در کم کردن این درد کمک کند.
استراحت
سردرد اغلب نشانه آن است که بدن شما نیاز به استراحت دارد، بسیاری از افراد پر مشغله هستند. اگر شما بین کارهای خود 10 دقیقه زمان گذاشته و پلک هایتان را بسته و دراز بکشید، ممکن است سردرد بهتر شود ، بعلاوه می توانید استفاده بهتری از زمان کنید اگر این کار را نکنید درد بدتر می شود و ممکن است شما را کل روز ناتوان کند. همچنین توصیه می شود در اتاقی تاریک که تهویه مناسبی دارد دراز بکشید. اگر می توانید سعی کنید به جای مبارزه با خواب به مدت یک ساعت یا بیشتربخوابید این کار می تواند یک درمان بزرگ باشد.
خوردن وعده های غذایی کوچک و مکرر
اگر شما چیزی نخورده باشید، درد ممکن است در نتیجه کاهش قند خون باشد. در این مورد، خوردن چیزی می تواند احساس آزار دهنده ضعف را از بین ببرد. بعضی از تحقیقات نشان می دهد که غذاهای غنی از منیزیم مانند اسفناج، توفو، روغن زیتون، آفتابگردان یا تخم کدو، ممکن است در این خصوص بسیار مفید باشد به طور کلی، دکتر ها به افراد مبتلا به سردرد توصیه می کنند در طول روز وعده های غذایی کوچک به جای سه وعده بزرگ صبحانه، ناهار و شام داشته باشند. به این ترتیب قند خون شما بیشتر ثابت می ماند و شما صدمات متعاقب آن را تجربه نمی کنید.
روی پیشانی خود یخ بگذارید
دراز بکشید و یک لیف حمام مرطوب و سرد یا یک کمپرس یخ را بر پیشانی و چشم خود قرار دهید این کار ممکن است سبب تسکین موقت درد آزار دهنده سر را فراهم کند، حتی ممکن است کمک کند تا به طور کامل از بین برود .شما همچنین می توانید تکه های یخ را در کیسه ای ریخته و روی پیشانی خود مالش دهید .بسیاری از افراد فکر می کنند که یخ، درد را از طریق کوچک کردن رگ های خونی کم می کند و اجازه نمی دهد به مغز برسند اما در مورد سر درد بیشتر احتمال این است که مغز شما چون به محرک سرما توجه می کند، دیگر درد را تشخیص نمی دهد اما صرف نظر از چگونگی عملکرد ،این روش کار می کند و می تواند برای افراد مبتلا به سردرد در محدوده زمانی معین مفید و موثر باشد .
دوش آب گرم
مردم تمایل دارند از سرما برای تسکین درد استفاده کنند اما گاهی اوقات ممکن است دوش آب گرم تنها چیزی باشد که به آن نیاز دارید، افرادی که از خواب با سر درد بیدار می شوند خیلی نادرند، به هر حال در این شرایط اغلب افراد سعی می کنند در رختخواب مانده و وانمود کنند درد واقعی نیست! و یا امیدوارند که بزودی درد خوب شود که تقریبا هرگز اتفاق نمی افتددر اینجا آنچه می تواند به شما کمک کند یک فنجان قهوه یا چای ،خوردن یک صبحانه کافی و گرفتن دوش آب گرم است. اگر سردرد شما مربوط به فشار سینوس باشد رطوبت و هوای گرم می تواند شما را خوب کند.
ماساژ
یکی از مهمترین و از مد افتاده ترین راه هایی که برای درمان سردرد بوده و هنوز هم یکی از موثر ترین هاست . بسیاری از افراد با فشار ملایم در گیج گاه های خود می توانند، حداقل به طور موقت، رفع درد کنند. در واقع، هر نوع لمسی ممکن است به از بین بردن و یا جلوگیری از سردرد کمک کند. در یک مطالعه از نیوزیلند، افراد مبتلا به میگرن درد کمتری در طول هفته ای که بهتر خوابیده و ماساژ گرفتند داشتند و از یک تحقیق اسپانیایی در سال 2010 دریافتند که بیماران دارای سردرد ناشی از تنش های روانی، در عرض 24 ساعت پس از دریافت ماساژ 30 دقیقه ای کاهش استرس و علائم کمتری را گزارش دادند.
طب سنتی
با توجه به شیوه های طب سنتی چینی، اعمال فشار به یک نقطه در دست بین انگشت شست و انگشت اشاره می تواند به از بین بردن سردرد کمک کند نگران نباشید،بین دو انگشت را به مدت پنج دقیقه با فشار و حرکت دایره ای ماساژ دهید و سپس دست دیگر را قطعا این کار یک روش بی ضرر است پس امتحان کنید، همچنین ممکن است مالش یخ در این نقطه برای چند دقیقه هم مفید باشد شما می تواند طب سوزنی را نیز امتحان کنید. این تکنیک، که با استفاده از سوزن های بلند تحریک نقاط ماشه در سراسر بدن روی پوست قرار داده می شود نشان داده شده است که برای کمک به جلوگیری از میگرن و همچنین سردرد های مکرر از نوع تنشی مفید است.
اجازه ندهید بدنتان کم آب شود
سردرد یکی از اولین نشانه های کم آبی بدن است. مطمئن شوید که به اندازه کافی مایعات می نوشید سعی کنید آنها را در طول روز نه فقط با غذا بلکه در طی روز مصرف کنید علاوه بر آن در طول دوره فعالیت های فیزیکی سنگین هم باید آب بنوشید . بزرگسالان باید بین 11 تا 15 فنجان آب در طول روز مصرف کنند مایعات دریافتی از دیگر منابع مانند مایعات کم کالری (چای و نسکافه برای مثال) و همچنین میوه و سبزیجات را هم به حساب آورید حتی مصرف قهوه ملایم به مصرف مایعات روزانه شما کمک می کند یک مطالعه 2014در سال درمجله PLoS ONE منتشر شد که نظریه قدیمی مبنی بر اینکه کافئین موجب کم آبی بدن می شود ، خنثی کرد.
حفظ وزن سالم
بر اساس یک مطالعه از دانشگاه جانز هاپکینز که در سال 2013 انجام شد این نتیجه بدست آمد که داشتن اضافه وزن قابل توجه ممکن است شانس فرد را برای ابتلا به میگرن در یک بازه زمانی معین افزایش دهد. این یافته به ویژه برای زنان و افراد سفید پوست و کسانی که سن شان کمتر از50 است بیشتر صدق می کند.
ما همچنین می دانیم که چاق بودن به نوبه خود می تواند سردرد اپیزودیک را به سردرد مزمن تبدیل کند این یکی از عوامل خطر عمده است که پزشکان را در مورد آن نگران می کند. کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش و یا نگه داشتن وزن مناسب شما را سالم می کند و می تواند یک سرمایه گذاری بلند مدت برای جلوگیری از سردرد های بیشتر باشد.
سطح استرس را پایین نگه دارید
با توجه به مطالعات انجام شده هرچه استرس بیشتری در زندگی خود داشته باشید به احتمال زیاد سردرد بیشتری خواهید داشت شرکت کنندگان در مطالعه به سطح استرس خود از یک تا 100 نمره دادند و فرکانس و انواع سردرد آنها بررسی شد . برای هر 10 امتیاز افزایش در مقیاس استرس به طور متوسط تعداد سردرد ها در ماه 6.3 درصد برای سردرد تنشی و 4.3٪ در صد برای میگرن افزایش یافته است.
استرس روانی می تواند تمام انواع تنش های فیزیکی را به همراه بیاورد که شما حتی ممکن است از آنها آگاه هم نشوید محققان توصیه می کنند معافیت های مکرر از موقعیت های استرس زا داشته و با انجام کاری آرامش بخش از آن لذت ببرید. این کار می تواند یوگا، مدیتیشن، و یا نوعی سرگرمی ، مانند باغبانی ... باشد هر آنچه که به شما آرامش دهد سبب می شود ذهن شما را از نگرانی هایتان دور کند.
کافئین بخورید (اما نه بیش از حد)
خوردن یک فنجان قهوه هنگام بروز اولین نشانه های سردرد یک ترفند قدیمی است، از آنجا که کافئین دارای یک [ضد درد] است و در مراحل اولیه شروع درد بسیار مفید می باشد، اما این مهم است که بیش از اندازه آن را مصرف نکنید چرا که می تواند شما را معتاد کرده و بدنتان به آن عادت کند.کافئین یک شمشیر دو لبه است، اگر بیش از حد و به طور مداوم آن را مصرف کنید حالت استرس و خستگی را تجربه خواهید کرد مصرف به طور منظم خود را نسبتا پایین نگه دارید به طوری که وقتی شما به آن نیاز پیدا کردید بتوانید آن را به عنوان یک سلاح مخفی بیرون بکشید .اگر شما به طور منظم شش یا هفت فنجان در روز قهوه بنوشید خنده دار است اگر فکر کنید که این کار سرحالتان می کند و مفید است.
به کامپیوترتان استراحت دهید
خستگی چشم معمولا یک علت سردرد است صرف ساعت های طولانی در مقابل کامپیوتر می تواند افراد را بیشتر مستعد ابتلا به سردرد کند البته این نظریه به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما صحبت با بسیاری از بیماران نشان داده کسانی که مدت بسیار طولانی و شدید تمرکز ذهنی دارند معمولا به سردرد دچار می شوند. توجه به ارگونومی در فضای کاری می تواند به کاهش فشار بر روی گردن کمک کند همچنین هر 30 دقیقه یکبار نگاه خود را از روی صفحه نمایش کامپیوتر دور کنید با این کار می توانید خستگی چشم و سفتی عضلات را کاهش دهید
از ماندن در نور مستقیم خورشید اجتناب کنید
اگر شما مستعد ابتلا به میگرن هستید وقتی کنار ساحل،استخر... یا جایی که نور مستقیم خورشید وجود دارد راه می روید حتما از کلاه یا چتر استفاده کنید با توجه به مطالعه دانشگاه هاروارد در سال 2009، خطر ابتلای فرد به یک سردرد شدید تا 7.5٪ درصد با افزایش هر 5 درجه سانتیگراد دما ،بیشتر می شود .تابش نور خورشید، گرما، و کم شدن آب بدن احتمالا همه نقش مهمی در این نوع از سردرد بازی می کنند . همچنین زمانی که شما احساس گرمای بیش از حد می کنید ،استفاده از عینک آفتابی ، سایه یا تهویه مطبوع نیز می تواند مفید باشد.
به طور منظم ورزش کنید
ورزش شدید در حالی که شما در تلاطم یک سردرد بد قرار دارید ممکن است یک ایده خوب باشد، در واقع زمانی که شما سردرد ندارید، ورزش منظم یک راه خوب برای کمک به جلوگیری از شروع مجدد آن است. یک مطالعه سوئدی در سال 2009 نشان داد که بیماران مبتلا به میگرن پس از یک دوره دوچرخه سواری به طور منظم حملات سردرد کم تر و با شدت خفیف تری را تجربه کردند.
همچنین نشان داده شده است که یوگا می تواند به جلوگیری از سردرد کمک کند، اگر چه پزشکان توصیه می کند اگر علت سردرد از گرماست احتیاط بیشتری در انجام حرکات ورزشی داشته باشید .
آدامس خود را بیرون بیندازید!
آدامس جویدن زیاد می تواند سبب استرس در فک شما شود نشان داده شده است که جویدن آدامس سبب سر درد می شود. محققان از مطالعه روی 30 نوجوانی که روزانه عادت به جویدن آدامس داشتند دریافتند زمانی کهآن ها این عادت را ترک کردند علائم سردرد شان بهبود یافت .محققان مطمئن اند هر نوع انقباض عضلانی شدید و طولانی مدت در منطقه سر و یا گردن احتمالا می تواند سبب سردرد شود.بیمارانی که اغلب به دندانپزشک مراجعه می کنند به دلیل باز نگه داشتن دهان خود برای مدت طولانی دچار سردرد می شوند.
مراقب محرک های غذایی باشید
افرادی که میگرن دارند اغلب باید از مصرف غذاهایی مثل پنیر یا سوسی و کالباس که مواد نگهدارنده دارند خودداری کنند اما شواهد کمی پشت این ادعا وجود دارد.این مسئله برای مطالعه بسیار دشوار است ، چرا که افراد آنچه را که می خورند اغلب به طور دقیق گزارش نمی دهند و نمی دانند دقیقا بعد از خوردن چه غذایی دچار سر درد شدند .
پزشک ممکن است بیماران را تشویق به توجه در انتخاب رژیم غذایی خود و اجتناب از الگوهایی که ممکن است با سردرد همراه شود کند این مواد غذایی برای هر کس متفاوت است در صورت شک به غذاهای خاص که باعث سردرد شما می شوند سعی کنید آنها را از رژیم غذایی خود تا یک مدتی حذف کنید
اجتناب از موقعیت های بسیار تحریک کننده
یک علت شایع دیگر میگرن دیدن چیزهای بیش از حد روشن، سریع و یا زرق و برق دار است، سر و صداهای بلند،عطرهای تند ، تماشای یک فیلم اکشن در تاریکی همگی سبب سردرد برای برخی از مردم هستند .در این شرایط سعی کنید برای جلوگیری از این نوع سردرد تا حد امکان پوشش نقره ای نداشته باشید با این حال، این عوامل محرک رایج در ابتلا به میگرن برای همه سبب بروز میگرن نمی شود مثلا در یک مطالعه دیده شد زمانی که بیمار با شور و نشاط به مدت یک ساعت ورزش می کند و در معرض نور شدید و یا نور سوسو قرار می گیرد تنها 22 درصد دچار میگرن می شود
سوار شدن در صندلی جلو
سردرد اغلب همراه با حرکت است به خصوص برای افرادی که مستعد ابتلا به میگرن تهوعی هستند. لازم نیست که حتما در یک قایق و یا در هواپیما باشید می گوید تهوع در اثر بودن در اتومبیل کاملا رایج است. درمان بیماری با قرص های ضد تهوع در حرکت مانند Dramamine یا مکمل حاوی زنجبیل انجام می شود، اما این کار می تواند بایک راهکار ساده حل شود مثل سوار شدن در صندلی جلو، شما باید یک نمایش خوب از جاده ها داشته باشید . "توجه داشته اید که راننده هرگز بیمار نمی شود سریعترین راه برای بروز سردرد نشستن در صندلی عقب است، سعی نکنید چیزی بخوانید و یا تماشا کنید این کار باعث می شود یک اختلاف داخلی بین چشم و گوشهای شما ایجاد شود، که می تواند تعادل را مختل و باعث تهوع و سردرد شود
یک برنامه منظم را دنبال کنید
میگرن تغییر را دوست ندارد، و اغلب زمانی که شما از روال عادی خود خارج می شوید رخ می دهد یکی از رایج ترین عوامل، در واقع، خواب خیلی کم است. در سال 2005 مطالعه بزرگی در خصوص کاهش سردرد انجام شد طبق این مطالعه افرادی که به طور متوسط شش ساعت در شب میخوابند به طور قابل توجهی بیشتر دچار سردرد های شدید و مکرر نسبت به کسانی که به اندازه کافی می خوابند می شوند ؛ همچنین سردرد بیشتری را در صبح بعد از بیداری گزارش داده اند. خواب بیش از حد نیز می توانید همین اثر را داشته باشد .داشتن برنامه منظم خواب بهترین گزینه است در یک ساعت معین بخوابید و در یک ساعت معین بیدار شوید حتی در روز های تعطیل.
استفاده از بیوفیدبک
این روش با استفاده از سنسورهای الکترونیکی برای نظارت بر تنش های عضلانی، دمای پوست، ضربان قلب و فشار خون، و با هدف آموزش بیماران در چگونگی کنترل این توابع به صورت خودکار در بدن است. یک تحقیق نشان داد که در طول زمان، درمان های رفتاری مانند بیوفیدبک مقرون به صرفه تر از داروهای تجویزی برای سردرد هستند پس خوراند زیستی لزوما تاکید بر استرس کمتر فیزیولوژیکی بدن شما را دارد. جلسات رفتار درمانی شناختی، که در آن شما ممکن است استراتژی تمدد اعصاب مانند مدیتیشن و تنفس عمیق را یاد بگیرید مفید است
ویتامین در نظر بگیرید
بعضی از تحقیقات نشان داده است که مکمل های غذایی خاص و ویتامین ها ممکن است در جلوگیری از سردردهای ارجاعی مفید باشند اگر چه گزینه های مختلف برای افراد مختلف متفاوت کار می کنند. مصرف روزانهbutterbur (به عنوان ریشه پتاسیتس شناخته می شود) نشان داده شده است که به کاهش فرکانس میگرن کمک می کند ؛ نتایج مشابهی نیز برای ویتامین B2 یا ریبوفلاوین پیدا شده در یک کارآزمایی بالینی. کوآنزیم Q10، ویتامین های موجود در گوشت و غذاهای دریایی، و منیزیم معدنی نیز برای کاهش فرکانس سردرد. کار ساز بوده است .با این حال به خاطر داشته باشید که قبل از مصرف هر مکمل جدید،با دکتر خود صحبت کنید تا مطمئن شوید برای شرایط خاص پزشکی شما ضرری نداشته باشد .